Alp Uzuner

Umarım hiç kimse bu kaynağa ihtiyaç duymaz.

İsviçre’de işsizlik ödeneği/maaşına başvurabilmeniz için son 24 ayda en az 12 ay çalışmanız, aldığınız maaşın en az 500 CHF olması ve maaşınızdan AHV/IV/E0 kesintilerinin yapılması gerekiyor. AHV/IV/E0 için kısaca, sosyal güvenlik kapsamında işsizlik sigortası gibi unsurlar için yapılan kesintiler diyebiliriz.

İşsizlik ödeneği başvurunuzu kayıtlı olduğunuz şehrin “unemployment office”lerinden bizzat yapmanız gerekiyor (bu virüs sürecinde online başvurular kabul edildi, belki sonrasında da kalıcı olur), Alman kantonlarında RAV (Regionale Arbeitsvermittlungszentrum), Fransız kantonlarında da ORP (Office régional de placement) olarak geçiyor işsizlik ofisleri. Kulak aşinalığınız olması açısından işsizlik Almanca’da “Arbeitslosigkeit”, Fransızca’da da  “Chômage” demek. Farklı yerlerde RAV, ORP yerine Arbeitslosigkeit veya Chômage diye de duyarsanız şaşırmayın. Bu linkten şehrinizdeki kayıt yapmanız gereken ofisi bulabilirsiniz: https://www.ch.ch/en/registering-unemployed/ Kendi sürecim farklı bir şehre ve kantona taşınmayı da içerdiğinden onun detayına da girmek istiyorum.

Şubat 2020’de Basel’deki yeni işime başlayabilmek için Lozan’dan Basel’e taşındım. Ocak ayının sonunda kanton değişikliği başvurumu Basel için yapmıştım, kanton değişikliği sürecinin kısa süreceğini ümit ediyordum ancak, hiç ümit ettiğim gibi olmadı, çünkü Vaud kantonundan Basel-Stadt kantonuna değişiklik talebim bir türlü onaylanmadı. Ve Nisan ayında çalıştığım şirket, coronavirüsünün finansal etkilerinden dolayı deneme sürecinde olan herkesin işine son verdi ve işine son verilen insanlardan bir tanesi de maalesef bendim. İşimi kaybettiğimi öğrendiğimin ertesi günü neler yapmam gerektiğini araştırmaya başladım. İlk olarak nedense internette herkes, işinizi kaybettiğiniz gün gidin kayıt yaptırın ama en geç işsiz kaldığınız gün kaydınızı yaptırmanız zorunlu demiş. Öncelikle bunun zorunlu olmadığını söylemeliyim. Ancak, geç kayıt yaptırmanız; alacağınız ödeneği maddi olarak olumsuz etkileyeceğinden ve süreç uzun sürdüğünden dolayı; ne kadar erken kayıt yaptırırsanız o kadar iyi.

Benim durumum bu kanton değişikliğinden dolayı muallakta kaldığından hem Vaud, hem Basel-Stadt’a, hem de Lozan ve Basel’deki ilgili yerlere email gönderdim. Fransız kantonlarındaki ilgili kişilerle iletişim kurmak gerçekten sıkıntılı, hepsi adına konuşamam tabii ama bana denk gelenler çok fazla İngilizce konuşamıyorlardı ve atılan maillere geri dönüş almak Basel’le kıyasladığımda daha uzun sürüyordu. Bununla beraber, Basel’e taşındığımdan direkt olarak başvurumu Basel’de yapmak istiyordum ama Basel’deki görevliler Lozan’a kayıtlı olduğum eğer fark edilirse başvurumun ret alacağını söylediler. Böyle demelerinden dolayı acaba sistemsel olarak otomatik bir şehir kontrolü yapılmıyor mu diye de düşünmeye başlamadım değil doğrusu. :-)

Ayrıca Lozan’daki ve Basel’deki yetkililer, Lozan’dan kayıt yaptırın; Basel-Stadt kanton değişikliğini onayladığında; işsizlik ödeneğini de Basel’e taşıyabilirsiniz dediler. Fakat, bunu istemememin üç sebebi vardı:

1. Basel ve Lozan arasındaki mesafe oldukça uzak. Her ay yüzyüze işsizlik ofisinin atadığı bir danışmanla iş arama sürecinin nasıl gittiği konusunda görüşmek zorundasın, virüs süresince telefonda yapabiliyorsun ama sonrasında sırf bunun için Basel-Lozan arasında gidip, gelmek gözümde çok büyüdü,
2. Lozan tarafıyla iletişim kurmak ve geri dönüş alabilmek gerçekten sıkıntılıydı, email bilgilerini bile kolayca bulamıyorsunuz sitelerinden,
3. Bürokratik işlemler gerçekten uzun sürüyor, bir de sonradan Lozan’dan Basel’e ödeneğin taşınmasını beklemek istemedim. Bir de Lozan’dan başvuru yaptık diyelim, o sırada Basel-Stadt kanton değişikliğimi onayladı. Bu sefer Lozan, sen bu kantondan değilsin, niye buradan başvurdun diyecekti, o taşın altına dolayısıyla hiç kendimi sokmak istemedim.

Peki nasıl hallettim? Basel Kantonu’nda gerçekten çok anlayışlı insanlar var, onlara ne kadar teşekkür etsem az. İlk önce, üst düzey birine derdimi anlattım, ben Basel-Stadt kanton değişikliği başvurumu yaptım, henüz onaylanmadı ama kısa süre içerisinde onaylanacağını düşünüyorum dedim. O da bunun üzerine “Tamam Basel’den başvur, zaten başvuru süreci de vakit alıyor, ama eğer bu süreçte kanton değişikliğin onaylanmazsa; başvurun reddedilir” dedi. Daha sonrasında başka birisiyle daha konuştum, o daha yapıcı ve güzel bir öneride bulundu: “Basel-Stadt kanton değişiklik onayını bekleyelim, geç gelse bile biz senin bizimle ilk iletişime geçtiğin zamanı dikkate alırız, böylelikle ödeneğinde de bir şey kaybetmezsin.” dedi. Bu beni o zaman gerçekten çok rahatlattı.

Sonrasında da Basel-Stadt kanton değişikliğimi onayladı ve 20 Nisan’da belgelerimle beraber online olarak başvurumu gerçekleştirdim. İlk başvurum 4 dosyadan oluşuyordu, aşağıda belgelerimi bulabilirsiniz – her kantonun isteyeceği belgeler farklılık gösterebilir:

1. Başvuru Belgeleri
   • Basel-Stadt RAV kayıt başvuru belgesi, orijinali için tıkla
     • Bu başvuruyu yaparken, işsizlik fonunuzu da seçiyorsunuz. 4 seçeneğiniz var, ben bana çok yardımcı oldukları için Basel-Stadt kantonuna bağlı “Kamu İşsizlik Fonu”nu seçtim. İnternette genelde işçi sendikası olduğu için UNIA’yı öneriyorlar. Hiçbirinin birbirinden işsizlik ödeneğinin hesaplanması konusunda farkı yokmuş, 4 seçeneği de aşağıda bulabilirsiniz:
       • Öffentliche Arbeitslosenkasse Basel-Stadt
       • SYNA Arbeitslosenkasse
       • Arbeitslosenkasse Syndicom
       • Unia Arbeitslosenkasse
   • İşsizlik ödeneği başvuru belgesi, orijinali için tıkla, İngilizce çeviri için tıkla (resmî değil)
   • Kişisel iş bulma çabalarının kanıtı, orijinali için tıkla, İngilizce çeviri için tıkla (resmî değil)
2. Kimlik, Pasaport, Sağlık Sigortası Belgeleri
   • İsviçre kimlik fotokopisi (Başvurumu yaptığım sırada yeni kimliğim daha basılmamıştı, eskisinin fotokopisini gönderdim)
   • Pasaport fotokopisi
   • Basel Yabancılar Ofisi’nden aldığım ve İsviçre’de kalmamın yasal olduğunu söyleyen belge – kimliğiniz geçerliliğini koruyorsa göndermenize gerek yok –
   • AHV/AVS/AI/IV kartımın fotokopisi
   • Sağlık sigortası kart fotokopisi
3. İş ve Fesih Sözleşmeleri
   • Son iş sözleşmem
   • Fesih sözleşmesi
   • Bir önceki şirketimden aldığım salary certificate
   • Son şirketimin son maaş bordrosu
4. Resume, Referans, Diploma ve Ödül Belgeleri
   • Özgeçmişim
   • Başvuru metnim
   • Referanslarım
   • Diplomalarım
   • Aldığım sertifikalar ve ödüller

20 Nisan’daki başvurumun ardından, 22 Nisan’da Basel İşsizlik Ofisi’ne kaydımın gerçekleştirdiğini bildirdiler ve doldurmam gereken birkaç belge gönderdiler. Ayrıca, www.arbeit.swiss adresinden sisteme kayıt olabilmem için bir kayıt kodu gönderildi. Site aslında bir iş platformu, iş verenler burada açık pozisyonlarını yayımlıyorlar, çok efektif olduğunu söyleyemeyeceğim ama hiç yoktan iyidir.

İstenen İlk Belgeler

• İlk belge aslında her ay kişiye özel bir şekilde postayla gönderiliyor ve sizde doldurup geri gönderiyorsunuz, belgenin ismi “Angaben der versicherten Person für den Monat” (Türkçesi “Sigortalının bilgileri”). Adınıza özel olduğundan orijinali yok, ama örnek bir Almanca versionunu buradan görebilirsiniz, İngilizce çevirisi için de buraya tıklayın (çeviri resmî değil). İşsizlik ödeneğinizin hesaplanması konusunda yardımcı oluyor bu belge.
• İkinci belge yine kendi adıma gönderildi, onu maalesef paylaşamıyorum – adres, iletişim ve uzmanlık alanımın doğru olup, olmadığını kabul edip; imzalamamı istiyordu. Uzmanlığınız belgede yazanla %100 uyuşmayabilir, sorun değil.

Daha sonrasında size 2 kişi atanıyor, birisi ödenek işlerinizle ilgileniyor, diğeri de size bu süreçte iş arama konusunda destek olup, ne kadar detaylı iş arama çalışması yürüttüğünüzü sorguluyor. Bu ikinci kişiyle her ay randevunuz var, bu randevuda iş arama süreciniz hakkında konuşuyorsunuz. Benim şansıma çok kibar bir beyefendi düştü, İngilizcesi’de oldukça akıcı ve sadeydi, normalde İngilizce konuşmayan birisi de düşebilir, böyle bir durumda yanınızda tercüman getirmekle mükellefsiniz.

Para işleriyle ilgilinen kişiye “İşsizlik Ödeneği Katibi”, iş arama konusunda size destek olacak ikinci kişiye de “İK Danışmanı” diyelim. :-) “İşsizlik Ödeneği Katibi”niz yukarıda belirttiğim ve sizin isteğinize göre seçebileceğiniz 4 kurumun bir tanesinden atanıyor. Bununla beraber, 23 Nisan’da İK danışmanım benden başka bir belge daha istedi:

İstenen İkinci Belgeler

• Çalıştığım son şirketten “Referans Mektubu” talep edildi, aslında fesih sözleşmemde işten ayrılmadan sağlanacağı yazıyordu ama eski şirketim bunu hemen göndermedi. Başvurunuzu etkileyen bir belge olduğunu şahsen düşünmüyorum.

24 Nisan’da, “İşsizlik Ödeneği Katibi”mden de bir mektup aldım, o da benden yeni belgeler istiyordu, ama istediği belgeler arasında önceden gönderdiğim belgeler de vardı, mektubun akşam geldiğini farkettiğimden geç saatte ona email yoluyla birkaç soru sordum. Ertesi gün Cumartesi olmasına rağmen; geri dönüş sağladı. Fakat, Almanca yazdı. :-) Sonradan kendisi yerine benden sorumlu başka birisi atandı ama o da Almanca yazmaya devam etti. :-) Google Translate Almanca-İngilizce arasındaki çeviriyi oldukça iyi yaptığından ve bu iki kişi de bana çok çabuk bir şekilde geri dönüşler sağladığından dolayı hiç kafama takmıyorum. Yukarıda belirttiğim diğer kurumlardan bir tanesini seçseydim, belki İngilizce konuşan biri de denk gelebilirdi. Ancak, dediğim gibi “İşsizlik Ödeneği Katibi”mden de maillerime çok çabuk bir şekilde geri dönüşler alıyorum, bu yüzden fon tercihi konusunda Basel-Stadt’ı tercih ettiğim için hiç pişman değilim.

İstenen Üçüncü Belgeler

• İşsizlik ödeneği başvuru belgesi, orijinali için tıkla, İngilizce çeviri için tıkla (resmî değil) Bunu göndermiştim ama tekrar gönderdim.
  • İçerisine son kontratımı ve fesih sözleşmemi de ekledim.
• İsviçre kimliğim de istendi ama daha basılmadığını söyleyerek; Basel Yabancılar Ofisi’nden aldığım İsviçre’de kalışımın yasal olduğunu gösteren belgeyi tekrar gönderdim.
• Son olarak 22 Nisan’da Basel İşsizlik Ofisi’ne kaydımın yapıldığını gösteren belgeyi de gönderdim.

25 Nisan’da “İşsizlik Ödeneği Katibi”mden bir mektup daha aldım, burada istenen belgeler biraz daha sıkıntılı çünkü Employer’s Certificate denilen bir belgenin çalıştığınız şirket(ler) tarafından doldurulması isteniyor, eski şirket veya şirketlerinizle muhatap oluyorsunuz kısacası. Bir önceki şirketim olan Merck sağolsun istediğim gün doldurdu ama son şirketim olan Dufry’nin keyfini bekledik.

28 Nisan’da Basel-Stadt adres değişikliğimi de onayladı, ne olur, ne olmaz diye onu da yolladım ama süreci etkilediğini düşünmüyorum. Zaten siz başvurduğunuzda muhtemelen benim yaşadığım süreçten geçmezsiniz, adresiniz kayıtlı; elinizde de büyük ihtimal kimliğiniz olur.

İstenen Dördüncü Belgeler

• Employer’s Certificate, hem son şirketim, hem bir önceki şirketim doldurdu. Almanca sürümüne buradan, Fransızca sürümüne buradan, resmî olmayan İngilizce çevirisine de buradan ulaşabilirsiniz.
  • Bu belgeyi çalıştığınız şirket(ler) doldurmalı. Şirketler doldururken; maaş bordrolarınızı da ekliyorlar ek olarak, eklenmediyse ve elinizde bulunmuyorsa; eklemelerini rica edin.
• İkinci belgeyi aslında daha önceden göndermiştim. Her ay kişiye özel bir şekilde postayla gönderilen “Angaben der versicherten Person für den Monat” adlı belge (Türkçesi “Sigortalının bilgileri”). Adınıza özel olduğundan orijinali yok, ama örnek bir Almanca versionunu buradan görebilirsiniz, İngilizce çevirisi için de buraya tıklayın (çeviri resmî değil)
• Bir önceki şirketim olan Merck’in de iş sözleşmesi istendi, onu da gönderdim.

Sonuç itibariyle 20 Nisan’da süreci başlattım, 5 Mayıs’ta bütün belgelerimi ibraz ederek başvuru sürecimi tamamladım. Son şirketim olan Dufry, Employer’s Certificate’i biraz daha erken gönderse, daha erken de tamamlayabilirdim. Size önerim; bu sürece başladığınızda Employer’s Certificate’i çalıştığınız şirkete(lere) gönderin, sizden istendiğinde hazır olur, böylece süreci hızlandırmış olursunuz.

8 Mayıs’ta “İşsizlik Ödeneği Katibi”me de garanti olsun diye son gönderdiğim belgeleri gönderdim, çünkü 5 Mayıs’ta official adrese gönderdiğim emaile kimse cevap atmadı. Aynı gün kendisi geri dönüş sağladı ve evrak dosyamın hazır olduğunu, yoğunluktan dolayı değerlendirmenin 3-4 hafta sürebileceğini söyledi.

18 Mayıs’ta yeni İsviçre kimliğimi aldım, ne olur, ne olmaz diye onun fotokopisini de gönderdim. Siz zaten böyle bir başvuru yaptığınızda, muhtemelen kimliğiniz de elinizde olacaktır.

29 Mayıs’ta da “İşsizlik Ödeneği Katibi”m başvurumun onaylandığını söyledi. Daha sonrasında başka bir “İşsizlik Ödeneği Katibi” atandı, onay işleminin ardından başka birinin atanması standart prosedür mü doğrusu bilmiyorum.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Zürih kantonunun Türkçe’de dahil olmak üzere farklı, farklı dillerde hazırladığı bir eğitim serisi var, bu başvuruyu yapacak herkesin bu eğitime katılmasını öneriyorum. Bildiğim kadarıyla Zürih kantonundan başvuracakların bu eğitime katılması ve sertifikayı alması da zorunlu. Eğitim videoları için tıklayınız.

Dikkat etmeniz gereken hususları maddeler hâlinde aşağıya yazıyorum:

• İşsiz kaldığınız ve ödenek aldığınız bu süre zarfında; iş aramalısınız ve iş aradığınızı kanıtlamalısınız, bir ay içerisinde en az 10 ila 12 arasında başvuru yapmanızı bekliyorlar. Benim İK danışmanım en azından 8 olursa; iyi olur demişti ama bu korona sürecinde başvuracak iş bulamazsam; anlayabileceğini de iletmişti.
• RAV veya işsizlik fonundan gelen aramalara, emaillere 24 saat içerisinde veya belirtilen süre içerisinde geri dönüş yapmanızı bekliyorlar.
• Hayatınızdaki değişiklikleri RAV’a bildirmeliniz lazım, mesela bu değişiklikler şunları kapsıyor:
  • Hastalık, kaza veya gebelik nedeniyle iş göremezlik,
  • Yeni işe başlamak,
  • Geçici kazancın başlangıcı ve bitişi,
  • Deneme süresi olanağı,
  • Adres, e-posta veya telefon numarası değişikliği,
  • Planlanan tatil veya başka nedenlerle bulunmama,
  • Askerlik, sivil hizmet,
  • IV talebinde bulunmak veya IV emekli maaşı almak,
  • Kendi işinizi kurma planı, başlangıcı veya denemesi
• Her ayın 20’si civarında size posta yoluyla adınıza özel iki belge gönderiyorlar ve bu belgeleri bir sonraki ayın 5.gününe kadar ibraz etmeniz gerekiyor. Her iki belgede de size özel bir kodun yazılı olduğu kutucuklar var:
  • 1. Belge: “Sigortalının bilgileri” formu. Bu formu, seçtiğiniz “İşsizlik Sigortası Fonu”na gönderiyorsunuz, ben “İşsizlik Ödeneği Katibi”me emaille gönderiyorum.
    • Adınıza özel olduğundan orijinali yok, ama örnek bir Almanca versionunu buradan görebilirsiniz, İngilizce çevirisi için de buraya tıklayın (çeviri resmî değil)
  • 2. Belge:”Kişisel iş bulma çabalarının kanıtı” formu. Bu formu da RAV’a gönderiyorsunuz, ben “İK Danışmanı”ma emaille gönderiyorum.
    • Kişisel iş bulma çabalarının kanıtı, orijinali için tıkla, İngilizce çeviri için tıkla (resmî değil)
• RAV’ın size önerdiği pozisyonlara başvurmalısınız, bana şu ana kadar bir öneri yapılmadı. Eğer işi beğenmezsem; sebebini açıklamak zorundaymışım, yoksa ödeneğim kesintiye uğrayabilirmiş. İK Danışmanı’m ayrıca www.jobagent.ch adlı siteye ücretsiz kayıt olabilmem için kod gönderdi, her gün buradan da iş ilanlarını kontrol ediyorum. Kaliteli ilanların bir çoğu zaten LinkedIn’den de reklamı yapılıyor.
• Çalışma şartlarının iyi olduğu, mesleğinize uygun olan bir işi evinize olan uzaklığı 4 saati aşmamak kaydıyla kabul etmek zorundasınız. Yani, size bir iş teklif edildi ama ben beğenmedim diyebilmek için elinizde donelerin olması gerekiyor. Hatta 30 yaş altı için, mesleğine uygun olmasa bile kabul etmesi gerekebiliyormuş.
• İK Danışmanınızla olan randevuların saatine uymak zorundasınız, aksi durumu kendisine mümkün olduğunca erken belirtmelisiniz.
• İlk ödeneğinizi, bekleme günü (Allgemeine Wartezeit) denilen bir sebepten ötürü bir miktar daha düşük alacaksınız. Ne olduğunu bilmiyorum, neden alındığını da bilmiyorum ama genelde 0 ila 20 gün arasında değişiyormuş, benim ki 5 gündü. Sebebini sordum ama Almanca paylaşıldı, dolayısıyla anlayamadım. Almanca bilip okumak isteyen olursa; şu linkten: https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19830238/index.html aşağıdaki maddeleri okuyabilir:
  • Art. 9 des Arbeitslosenversicherungsgesetzes (AVIG)
  • Art. 18 Abs. 1 AVIG
  • Art. 6a der Arbeitslosenversicherungsverordnung (AVIV)
  • Art. 37 AVIV
• Alacağınız ödenek işinizi kaybetmeden önce aldığınız maaş üzerinden hesaplanıyor. Tam olarak nasıl hesaplandığını ben de bilmiyorum, kimisi aldığın son 12 maaşın ortalaması olduğunu, kimisi son 6 maaşın ortalaması olduğunu söylüyor ama benim durumumda, son aldığım 5 maaşın ortalaması gibi diyebilirim. Daha sonrasında da hesaplanan brüt ödenek, 21.7’ye bölünüp %70 veya %80’le çarpılıyor ve ardından bunun üzerinden günlük brüt ödeneğiniz hesaplanıyor. Dolayısıyla, aydaki iş günü sayısına bağlı olarak alacağınız ödenek miktarı da değişiyor. Aşağıdaki koşulları sağlıyorsanız günlük brüt ödeneğiniz %80’le çarpılıyor, aksi durumda hesaplama için %70’le çarpılacaktır.
  • 25 yaşından küçük, bakmakla yükümlü olduğunuz çocuğunuz varsa,
  • Aylık 3.797 CHF’ten az kazanıyorsanız,
  • En az %40 oranında iş göremez durumundaysanız ve bunun için IV emekli maaşı alıyorsanız.
    • Küçük bir not maksimum alınabilecek aylık ödenek miktarı: 12.350 CHF.
    • Örnek yapalım, diyelim ki brüt ödeneğiniz: 6.510 CHF olarak hesaplandı, bu ilk önce 21.7’ye bölünüyor. 6.510/21.7=300 CHF ve farz edelim ki yukarıdaki koşulları sağlayamadınız, bu yüzden hesaplamanız %70 üzerinden yapılıyor ve günlük brüt ödeneğiniz: 300 CHF*0.70=210 CHF oluyor. Eğer bir ay içerisinde 21 iş günü varsa, brüt ödeneğiniz 4.410 CHF (21*210), 22 iş günü varsa 4.620 CHF (22*210) olarak hesaplanacaktır – resmi tatiller iş gününe geliyorsa; yine gördüğüm kadarıyla iş günü olarak kabul ediliyor. Son olarak, kantonunuza bağlı olarak “AHV/ IV/E0 (5.275%), NBA (2.510%), BVG Risikoprämie, Quellensteuer eidg.” vergi kesintileri yapılıyor ve net ödeneğiniz hesaplanıyor. Örnek bir ödeme makbuzunu buraya tıklayarak görebilirsiniz: Örnek 1, Örnek 2.
• Ne kadar süre ödenek alacağınız, yaşınıza ve sistemde kalma sürenize göre hesaplanıyor:
  • 25 yaşına kadar, 12 ila 24 ay arasında prim ödeyen -> 200 günlük ödenek alıyor,
  • 25 yaşından itibaren, 12 ila 18 ay arasında prim ödeyen -> 260 günlük ödenek alıyor,
  • 25 yaşından itibaren, 18 ila 24 ay arasında prim ödeyen -> 400 günlük ödenek alıyor,
  • 55 yaşından itibaren, 22 ila 24 ay arasında prim ödeyen -> 520 günlük ödenek alıyor.
    • Günlük ödenek sayısı yine iş günü üzerinden azalıyor.
• İşsizlik ödeneği sırasında geçici bir kazanç sağlarsanız; bunu da RAV’a bildirmek durumundasınız. Bunun neden avantajlı bir şey olduğu yine Zürih Kantonu’nun hazırladığı eğitim videolarında çok güzel açıklanıyordu. Ben yine de kısaca açıklama çalışayım:
  • Diyelim ki brüt ödeneğiniz 6.410 CHF olarak hesaplandı, bunun %70’i de normalde 4.487 CHF yapıyor ve siz diyelimki o ay bir yerde geçici bir işte çalışarak; 4.000 CHF kazandınız, bu kazandığınız para ana brüt paranızdan çıkarılıyor; yani 6.410-4.000=2.410 CHF oluyor ve bu paranın %70’ini işsizlik fonundan alıyorsunuz, yani 1.687 CHF. Geçici işten kazandığınız 4.000 CHF + işsizlik fonundan kazandığınız 1.687 CHF ile toplamda o ay 4.487 CHF yerine 5.687 CHF kazanmış oluyorsunuz. Biraz anlatma kabiliyetim kısıtlıdır, videodan daha güzel anlayabilirsiniz. :-) Eğer çalışırsanız; bunu “Sigortalının Bilgileri” formunda doldurmalısınız, ekstra çalışmanın prim süreleri üzerinde olumlu etki bıraktığı söyleniyor.
• Hastalığı da RAV’a bildirmelisiniz, 4.günden sonrası için doktor raporu isteniyor. Daha fazla detaya girmiyorum, merak edenler eğitim serisinde detayları bulabilir.
• Sistemde 60 gün doldurduktan sonra 5 günlük tatil yapabiliyorsunuz. 120 gün doldurup, tatil haklarınızı kullanmazsanız; 10 günlük tatil de yapabilirsiniz. Bu tatil sürelerinde iş aramınıza ve koşulları sağlamanıza gerek yok.

Umarım bu yazıyı okumaya kimsenin ihtiyacı olmaz ama okuyan olursa da yardımı dokunmuş olur.

İngilizce dökümanları, www.englishforum.ch‘teki @Mullhollander adlı üye çevirmiştir, arzu ederseniz kendisine bu link üzerinden de teşekkür edebilirsiniz. :-)

İş Bulduktan Sonra

İş bulduktan sonra; İK Danışmanı’nıza ve İşsizlik Ödeneği Katibi’nize işi bulduğunuza dair bilgi veriyorsunuz ve son kez içinde bulunduğunuz ay için “Sigortalı bilgileri” ve “Kişisel iş bulma çabaları kanıtı” formlarını dolduruyorsunuz. “Sigortalı bilgileri” formunun son sorusuna artık işsiz olmadığınızı ve hangi tarihte işe başlayacağınızı belirtiyorsunuz. Ayrıca, İK Danışmanı kontratımı da göndermemi rica etmişti. Eğer bulduğunuz iş kontratlı bir iş ise, kontratınız bitmeden 3 ay önce tekrardan iş aramaya başlamanız ve gerektiği durumda iş aradığınızı kanıtlamanız gerektiğinin bilgisi İK danışmanım tarafından benimle paylaşıldı.